I Batalion „Barbara” dowodzony przez kpt. dypl. Eugeniusza Borowskiego ps. „Leliwa”, jako jedyny zmobilizowany i ukompletowany (600 – 700 osób) pododdział 16 pp AK, (plany przewidywały mobilizację czterech batalionów) w ramach Akcji „Burza” prowadził na terenie ziemi tarnowskiej działania partyzanckie przez okres bez mała trzech miesięcy, od 6 sierpnia do 23 października 1944r.
Batalion operował w południowo-wschodniej i południowej części powiatu tarnowskiego. Przeszedł szlak bojowy od Podlesia k. Machowej przez Świniogórę, Zalasową, Ryglice, Dobrocin, Ratówki, Brzankę, Dąbrówkę Tuchowską, Rychwałd, Suchą Górę, Jamną, Lubinkę do Lichwina, gdzie został rozformowany.
Szlak bojowy „Barbary” to m.in. liczne akcje dywersyjno – bojowe, częste potyczki z Niemcami, ochrona i obrona cywilnej ludności przed obowiązkowymi kontyngentami dla niemieckiego okupanta.
Największym doświadczeniem i wysiłkiem bojowym dla batalionu był wielogodzinny bój stoczony na Jamnej 25 września 1944 roku. Przeciw ponad 600 – osobowemu batalionowi „Barbara” Niemcy skoncentrowali ok. 4.800 żołnierzy, otaczając masyw Jamnej z zamiarem zniszczenia partyzanckiego zgrupowania.
Batalion pokonując kilkudziesięcio kilometrowy szlak bojowy oraz organizując działania partyzanckie poszczególnymi kompaniami, plutonami czy drużynami wiązał duże siły niemieckie na zapleczu frontu. Wysiłek ten często był znaczony ofiarą żołnierskiej krwi i życia. Zbrodnicze represje ze strony niemieckiej dotykały również osób cywilnych w odwecie za udzielanie pomocy partyzantom. Więzienie, obozy koncentracyjne, egzekucje indywidualne i zbiorowe a także pacyfikacje.
Dziś żołnierze batalionu AK Barbara oraz ich rodziny wspólnie z władzami samorządowymi i administracji państwowej, ZHP, PTTK wraz z grupami rekonstrukcji historycznej, szkołami o profilu wojskowym a szczególnie szkołami w Lubaszowej i Pawęzowie noszącymi imię batalionu „Barbara”, a także związanych z Armią Krajową oraz formacjami lub postaciami nawiązującymi do tradycji oręża polskiego pielęgnują pamięć o wydarzeniach z 1944 roku.
W rocznicę tamtych wydarzeń tradycyjnie wspólnie stajemy do Apelu Pamięci by z dumą przekazywać pokolenie pokoleniu dziedzictwo odpowiedzialności, które czerpiemy z obywatelskich i patriotycznych postaw i czynów żołnierzy 1 batalionu „Barbara” 16pp AK.
W bieżącym roku uroczystości rocznicowe odbędą się:
- 18 września 2011 roku o godz. 10:00 – Zborowice – Zawodzie.
Obchody rocznicy akcji na pociąg pancerny pod Pławną. Organizatorem uroczystości jest Urząd Miasta i Gminy w Ciężkowicach. - 25 września 2011 roku o godz. 10:00 – Jamna.
Obchody rocznicy boju w Jamnej. Organizatorem uroczystości jest Starostwo Powiatowe w Tarnowie. - 16 października 2011 roku o godz. 11:00 – Dąbry.
Obchody rocznicy tragedii samodzielnego oddziału partyzanckiego „Regina II”. Organizatorem uroczystości jest Urząd Gminy w Rzepienniku Strzyżewskim.
Krzysztof Sikora
Warszawa 12 września 2011 rok
