7 października br. uczniowie Szkoły Podstawowej im. Batalionu AK “Barbara” zwiedzili Izbę Pamięci Światowego Związku Armii Krajowej Okręg Tarnów zorganizowaną przez pułkownika Zdzisława Baszaka. Uczniowie wysłuchali opowiadania Pułkownika o wybuchu II wojny światowej, polityce okupanta niemieckiego i radzieckiego wobec ludności polskiej oraz o akcjach partyzanckich w rejonie powiatu tarnowskiego. Osobisty kontakt z bohaterem czasów wojny pozostanie wszystkim długo w pamięci.

Zdzisław Baszak urodził się 8 lipca 1920 roku w Woli Gręboszowskiej jako starszy syn policjanta, Jana Baszaka oraz Stefanii Tarki. Uczęszczał do szkoły powszechnej oraz do Prywatnego Gimnazjum Koedukacyjnego im. Tadeusza Kościuszki w Dąbrowie Tarnowskiej, w latach 1935-1938 był uczniem II Gimnazjum im. Hetmana Jana Tarnowskiego w Tarnowie. Po złożeniu egzaminów maturalnych w maju 1938 r. przeszedł przeszkolenie na Dywizyjnym Kursie Podchorążych Piechoty przy 6. Dywizji Piechoty w Krakowie i został przydzielony do 16. Pułku Piechoty w Tarnowie. Z Pułkiem tym jako dowódca plutonu ckm przemierzył cały szlak bojowy od bitwy pszczyńskiej 1-2 września, do poddania 6. Dywizji Piechoty – 20 września w rejonie Cieszanowa.
W trakcie dramatycznego, nierównego boju z niemieckimi czołgami 5. Dywizji Pancernej, stoczonego 2 września pod Ćwiklicami przez II batalion 16.pp, zginęli niemal wszyscy żołnierze jego plutonu.17 września pod Hutą Różaniecką Zdzisław Baszak uczestniczył w boju będącym rewanżem za Pszczynę.

Po kapitulacji 6. DP Zdzisław Baszak podjął udaną próbę ucieczki i powrotu w rodzinne strony. W końcu października 1939 roku został zwerbowany przez mjr. Stanisława Sowiźrała do Służby Zwycięstwu Polsce. Od listopada 1939 roku do marca 1940 roku pełnił obowiązki zastępcy Komendanta Obwodu Dąbrowa Tarnowska ZWZ-AK „Drewniaki” i współorganizował konspiracyjne struktury dąbrowskiego Obwodu. W latach 1941-1945 był oficerem dywersji przy Komendzie Obwodu Dąbrowa Tarnowska. Dowodził także placówką Dąbrowa Tarnowska – Radgoszcz, kryp.”Dzięcioł”, „Danuta”. Zainspirowany działaniami „Jędrusiów” zorganizował sekcje dywersyjno-szturmowe, które były wydzielonymi z Armii Krajowej, małymi oddziałami specjalnymi, najlepiej uzbrojonymi i głęboko zakonspirowanymi.

Po aresztowaniu i ucieczce z rąk gestapo ukrywał się do 1944 r. W czerwcu 1944 roku wyszedł z ukrycia i przeprowadził szereg głośnych akcji wymierzonych w okupanta i obliczonych na pomoc lokalnej ludności, np. zablokowanie transportu wodnego na Wiśle w rejonie Samocic i Oblekonia, w wyniku którego przechwycono 500 ton węgla i rozdano okolicznym mieszkańcom.
W lipcu 1944 roku Zdzisław Baszak uczestniczył w operacji „Most III”, pełniąc funkcję zastępcy dowódcy lądowiska, kapitana Władysława Kabata, zabezpieczając przebieg całej operacji.

Po 1945 r. Zdzisław Baszak zaczął studia w Akademii Handlowej w Krakowie. Zostały one przerwane z powodu aresztowania przez Urząd Bezpieczeństwa. Otrzymał wyrok 6 lat pozbawienia wolności, na skutek amnestii po 3 latach wyszedł na wolność. Nie mógł znaleźć zatrudnienia, dopiero w 1967 rozpoczął pracę w Ministerstwie Rolnictwa. W 1982 roku przeszedł jako kombatant na wcześniejszą emeryturę.

Po utworzeniu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej wstąpił do tej organizacji zostając kierownikiem Inspektoratu Tarnów, a po reorganizacji i utworzeniu Okręgu Tarnów został jego prezesem i funkcję tę pełni do dnia dzisiejszego.
W 1990 roku stworzył w Dąbrowie Tarnowskiej muzeum Armii Krajowej. Dwa lata później pozyskał dla organizacji kombatanckich budynek w Tarnowie przy ul. Mościckiego 29, do którego w 1994 roku zostało przeniesione muzeum z Dąbrowy Tarnowskiej, jako Izba Pamięci Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Rozkazem Ministra Obrony Narodowej, w maju 2007 r. Zdzisław Baszak został awansowany do stopnia pułkownika.

Skomentuj





Skip to content